രാഷ്ട്രപതിയുടെ ഔദ്യോഗിക വസതിയാണ് രാഷ്ട്രപതിഭവൻ. ന്യൂ ഡൽഹിയിലെ റെയ്സീന കുന്നുകളിൽ ആണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ലോകരാഷ്ട്രത്തലവന്മാരുടെ വസതികളിൽ ഏറ്റവും വലുത് എന്ന സ്ഥാനം ഇപ്പോഴും രാഷ്ട്രപതി ഭവനത്തിനു തന്നെ.യൂറോപ്യൻ വാസ്തു വിദ്യയും ഇന്ത്യൻ വാസ്തു വിദ്യയും ഒന്നു ചേരുന്ന നിർമിതിയാണിത്. ഇപ്പോഴിതാ രാഷ്ട്രപതി ഭവനിൽ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്ന നിരവധി ഹാളുകളിൽ രണ്ട് പ്രധാന ഹാളുകൾക്ക് പുനർനാമകരണം ചെയ്തിരിക്കുകയാണ്.
‘ദർബാർ ഹാൾ ‘ഗണതന്ത്ര മണ്ഡപം’, എന്നും ‘അശോക് ഹാൾ’ ‘അശോക് മണ്ഡപം’ എന്നും ആണ് നാമകരണം ചെയ്തത്. ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രപതിയുടെ ഓഫീസും വസതിയും രാഷ്ട്രത്തിൻ്റെ പ്രതീകവുമാണ് രാഷ്ട്രപതി ഭവൻ.ജനങ്ങളുടെ അമൂല്യമായ പൈതൃകം. ഇത് ജനങ്ങൾക്ക് കൂടുതൽ പ്രാപ്യമാക്കാനുള്ള നിരന്തര ശ്രമങ്ങളാണ് നടക്കുന്നത്. രാഷ്ട്രപതി ഭവൻ്റെ അന്തരീക്ഷം ഇന്ത്യൻ സാംസ്കാരിക മൂല്യങ്ങളുടെയും ധാർമ്മികതയുടെയും പ്രതിഫലനമാക്കി മാറ്റാനുള്ള നിരന്തരമായ ശ്രമം നടന്നിട്ടുണ്ട്അ തനുസരിച്ചാണ് രാഷ്ട്രപതി ഭവനിലെ രണ്ട് പ്രധാന ഹാളുകളെ പുനർനാമകരണം ചെയ്യുന്നതെന്ന് രാഷ്ട്രപതി ഭവൻ പത്രക്കുറിപ്പിൽ പറഞ്ഞു.ദേശീയ പുരസ്‌കാര സമർപ്പണം പോലുള്ള പ്രധാന ചടങ്ങുകളുടെയും ആഘോഷങ്ങളുടെയും വേദിയാണ് ‘ദർബാർ ഹാൾ’. ‘ദർബാർ’ എന്ന പദം ഇന്ത്യൻ ഭരണാധികാരികളുടെയും ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെയും കോടതികളെയും അസംബ്ലികളെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു. രാഷ്ട്രപതി ഭവന്റെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ഭാഗമെന്നു തന്നെ ദർബാർ ഹാളിനെ വിശേഷിപ്പിക്കാം. വളരെ വിശേഷപ്പെട്ട മാർബിൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് ദർബാർ ഹാൾ മനോഹരമാക്കിയിരിക്കുന്നത്.
മൂന്നാം നൂറ്റണ്ടിലേതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്ന ബുദ്ധപ്രതിമയാണ് ദർബാർ ഹാളിന്റെ ഇന്റീരിയറിനെ രാജകീയമാക്കുന്ന പ്രധാന ഘടകം. ഇന്ത്യ റിപ്പബ്ലിക്കായതിനു ശേഷം അതിൻ്റെ പ്രസക്തി നഷ്ടപ്പെട്ടു, അതായത് ‘ഗണതന്ത്ര’.
‘ഗണതന്ത്ര’ എന്ന ആശയം പുരാതന കാലം മുതൽ ഇന്ത്യൻ സമൂഹത്തിൽ ആഴത്തിൽ വേരൂന്നിയതാണ്, ‘ഗണതന്ത്ര മണ്ഡപം’ വേദിക്ക് അനുയോജ്യമായ ഒരു പേരാക്കി മാറ്റുന്നു. ‘അശോക ഹാൾ’ എന്നതിനെ ‘അശോക് മണ്ഡപം’ എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്യുന്നത് ഭാഷയിൽ ഏകത കൊണ്ടുവരുകയും ‘അശോക്’ എന്ന വാക്കുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രധാന മൂല്യങ്ങൾ ഉയർത്തിപ്പിടിച്ച് ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിന്റെ അടയാളങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു.‘അശോക് ഹാൾ’ യഥാർത്ഥത്തിൽ ഒരു ബാൾറൂം ആയിരുന്നു. സ്വർണ വർണങ്ങളിലുള്ള മ്യൂറൽ പെയിന്റിങ്ങുകൾ നൽകുന്ന മനോഹാരിതയാണ് അശോകഹാളിന്റെ പ്രധാന പ്രത്യേകത. ഹാളിന്റെ മുക്കിനും മൂലയിലും മ്യൂറൽ ഛായങ്ങൾ കൊണ്ട് മോടിപിടിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. വിശേഷപ്പെട്ട അലങ്കാര വിളക്കുകളും കാശ്മീർ പരവതാനികളും അശോക ഹാളിന് രാജകീയ പ്രൗഢി നൽകുന്നു.
‘അശോക്’ എന്ന വാക്ക് അർത്ഥമാക്കുന്നത് “എല്ലാ കഷ്ടപ്പാടുകളിൽ നിന്നും മുക്തനായ” അല്ലെങ്കിൽ “ഏതെങ്കിലും ദുഃഖത്തിൽ നിന്നും മുക്തനായ” ഒരാളെയാണ്. കൂടാതെ, ‘അശോക’ എന്നത് ഐക്യത്തിൻ്റെയും സമാധാനപരമായ സഹവർത്തിത്വത്തിൻ്റെയും പ്രതീകമായ അശോക ചക്രവർത്തിയെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
സാരാനാഥിൽ നിന്നുള്ള അശോകൻ്റെ സിംഹതലസ്ഥാനമാണ് റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ ദേശീയ ചിഹ്നം. ഇന്ത്യൻ മതപാരമ്പര്യങ്ങളിലും കലകളിലും സംസ്‌കാരത്തിലും ആഴത്തിലുള്ള പ്രാധാന്യമുള്ള അശോകവൃക്ഷത്തെയും ഈ വാക്ക് സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
