ഇന്ത്യ-മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്-യൂറോപ്പ് ഇടനാഴി ലോകത്തെ മാറ്റും; ചൈനയുടെ ‘ബെൽറ്റ് ആൻഡ് റോഡിന്’ ബദൽ

ടിയാൻജിൻ: ഡൊണാൾഡ് ട്രംപിന്റെ താരിഫ് യുദ്ധത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ ലോകത്ത് സംഭവിക്കുന്ന മാറ്റങ്ങളിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ് ഇന്ത്യ-ചൈന ബന്ധം മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള നീക്കങ്ങൾ. അതിർത്തി പ്രശ്നങ്ങളും വ്യാപാര അസന്തുലിതാവസ്ഥയും നിലനിൽക്കുമ്പോഴും ചൈനയുമായുള്ള സൗഹൃദം ശക്തമാക്കാൻ ഇന്ത്യ നിർബന്ധിതമായിരിക്കുകയാണ്. 2024-25 കാലത്ത് ഇന്ത്യ, ചൈനയിൽനിന്ന് ഇറക്കുമതി ചെയ്തത് 113.5 ബില്യൺ ഡോളറിന്റെ ചരക്കുകളാണ്. അതേസമയം, ഇന്ത്യയുടെ ചൈനയിലേക്കുള്ള കയറ്റുമതി 14.25 ബില്യൺ ഡോളറിന്റേതും. ഇതിലെ വ്യാപാരക്കമ്മി 99.2 ബില്യൺ ഡോളറാണ്.

ഈ ഭീമാകാരമായ അന്തരം കുറയ്ക്കണമെന്ന ഇന്ത്യയുടെ ദീർഘകാല ആവശ്യം ഇതുവരെ പരിഗണിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല. ഇന്ത്യയ്ക്ക് ചൈനയെ ആശ്രയിക്കാതെ മാർഗമില്ല എന്ന സാഹചര്യം മുതലെടുക്കുകയാണ് ചൈന ചെയ്യുന്നത്. ഈ പ്രശ്നങ്ങൾ നിലനിൽക്കുമ്പോഴും, ട്രംപിന്റെ പുതിയ താരിഫ് നയങ്ങളുടെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ ഇന്ത്യൻ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾക്ക് ചൈന എത്രത്തോളം വിപണി നൽകാൻ തയ്യാറാകുമെന്ന് വ്യക്തമല്ല.

ഇന്ത്യ-മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്-യൂറോപ്പ് ഇടനാഴിയുടെ പ്രസക്തി

പുതിയ വ്യാപാര സാധ്യതകൾ വളർത്തുക എന്നത് മാത്രമാണ് ഇന്ത്യയ്ക്ക് മുന്നിലുള്ള പോംവഴി. ഈ സാഹചര്യത്തിലാണ് ഏറെ ചർച്ച ചെയ്യപ്പെടുന്ന ഇന്ത്യ-മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്-യൂറോപ്പ് ഇടനാഴിയുടെ (IMEC) പ്രസക്തി വർധിക്കുന്നത്. വ്യാപാര ബന്ധങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്താനും സാമ്പത്തിക സഹകരണം വർദ്ധിപ്പിക്കാനും ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള ഈ സുപ്രധാന പദ്ധതി 2023 സെപ്റ്റംബർ 9-ന് ന്യൂഡൽഹിയിൽ നടന്ന ജി20 ഉച്ചകോടിയിലാണ് പ്രഖ്യാപിച്ചത്.

• ചെലവും സമയലാഭവും: ഈ ഇടനാഴിയിലൂടെ ഇന്ത്യയും യൂറോപ്പും തമ്മിലുള്ള ചരക്ക് ഗതാഗത സമയം 40% വരെയും ലോജിസ്റ്റിക്സ് ചെലവ് 30% വരെയും കുറയ്ക്കാൻ സാധിക്കും. പദ്ധതി പൂർത്തീകരിക്കാൻ ഏകദേശം 600 ബില്യൺ ഡോളർ ചെലവ് വരുമെന്നാണ് കണക്കാക്കുന്നത്.
• പങ്കാളികൾ: ഇന്ത്യ, സൗദി അറേബ്യ, യു.എ.ഇ, യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ, ഫ്രാൻസ്, ജർമ്മനി, ഇറ്റലി, യു.എസ്. എന്നീ രാജ്യങ്ങളാണ് ഐ.എം.ഇ.സി. പദ്ധതിക്ക് നേതൃത്വം നൽകുന്നത്.
• പ്രധാന ഭാഗങ്ങൾ: ഈ ഇടനാഴി കിഴക്കൻ ഇടനാഴി വഴി ഇന്ത്യയെ ഗൾഫുമായും, വടക്കൻ ഇടനാഴി വഴി ഗൾഫിനെ യൂറോപ്പുമായും ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു.

ചൈനയുടെ ബെൽറ്റ് ആൻഡ് റോഡ് ഇനിഷ്യേറ്റീവിനുള്ള ശക്തമായ ബദലായിട്ടാണ് പലരും ഈ പദ്ധതിയെ കാണുന്നത്. ഇത് നടപ്പായാൽ, ഇന്ത്യയ്ക്കും പശ്ചിമേഷ്യക്കുമിടയിലുള്ള ബന്ധം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു ഗെയിം ചേഞ്ചറായിരിക്കും ഇതെന്നും വിദഗ്ദ്ധർ പറയുന്നു. പുതിയ ഭൗമരാഷ്ട്രീയ സാഹചര്യങ്ങളിൽ ഈ വ്യാപാര പാത എത്രയും വേഗം യാഥാർത്ഥ്യമാക്കേണ്ടത് ഇന്ത്യയുടെ ആവശ്യമാണ്.

India is accelerating its efforts on the India-Middle East-Europe Economic Corridor (IMEC) as a strategic alternative to China’s Belt and Road Initiative